Trong những năm gần đây, số lượng tu nghiệp sinh, thực tập sinh sang Nhật Bản làm việc tăng lên với số lượng lớn và liên tục. Khi sống và làm việc tại Nhật Bản, ngoài những quyền lợi về chế độ lương, đãi ngộ, cuộc sống, các bạn lao động cũng phải chịu những nghĩa vụ bắt buộc giống công dân Nhật Bản như đóng các khoản lợi tức, thuế thị dân…trong đó Nenkin (lương hưu) luôn được nhiều bạn lao động Việt Nam quan tâm và tìm hiểu.
1.Tiền Nenkin là gì?
Bình thường thì ở Nhật có chế độ bảo hiểm. Mục đích chính là để khi về già không còn khả năng làm việc sẽ được thanh toán lại 1 phần. Hay dịch nôm na là tiền lương hưu. Tuy thế, người nước ngoài làm việc vài năm sau đó về nước thì sẽ không có cơ hội để hưởng số tiền này. Để giải quyết vấn đề này, từ năm 1994 Nhật đã cho phép người nước ngoài về nước sau khi làm việc ở Nhật 1 thời gian có thể nhận lại 1 phần số tiền này(Tiếng Nhật gọi là 脱退ー時金).
Nenkin –việc đóng lương hưu là nghĩa vụ của tất cả công dân trên 20 tuổi đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản kể cả người nước ngoài. Thường thì những bạn du học sinh nếu có thu nhập dưới 98 vạn Yen sẽ được miễn giảm lương hưu. Đối với các bạn lao động, thực tập sinh do là người nước ngoài làm việc tại Nhật Bản, sau vài năm sẽ quay trở về nước, nên các bạn không thể hưởng được những quyền lợi lương hưu về sau như người Nhật khi về già.
Chính vì thế, nước Nhật đã ra quy luật mới liên quan đến thuế đối với người lao động nước ngoài khi làm việc và sinh sống tại Nhật Bản sẽ hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế, khi về nước sẽ được hoàn lại tiền thuế (gọi là tiền Nenkin – hiểu đơn giản tiền trợ cấp khi về hưu).
- Tiền Nenkin được tính như thế nào?
Đối với 国民年金 thì sẽ không bị trưng thu thuế thu nhập từ số tiền nenkin trả về, còn 厚生年金 thì sẽ bị trừ 20,42%, có nghĩa bạn sẽ được nhận lại 79,58% số tiền bảo hiểm bạn đã đóng. Còn 20,42% trên được nộp vào sở thuế. Số tiền này nếu làm thủ tục thì bạn cũng có thể lấy lại được và người ta thường gọi là “Thủ tục lấy nenkin lần 2”
Số tiền này được tính theo thời gian làm việc đóng bảo hiểm của bạn ở Nhật. Cụ thể như sau (Đây chỉ là số liệu bình quân, con số thực tế phụ thuộc vào số tiền bạn đã đóng khi ở Nhật)
Từ 6 – 12 tháng: 39900 yên
Từ 12 – 18 tháng: 79800 yên
Từ 18 – 24 tháng: 119700 yên
Từ 24 – 30 tháng: 159600 yên
Từ 30 – 36 tháng: 199500 yên
Từ 36 tháng trở lên: 239400 yên
Các bạn đang làm và đóng tiền bảo hiểm lao động thì có thể được lĩnh từ 0.4 đến 2.6 tháng lương tiêu chuẩn, tùy thuộc vào thời gian và thời điểm đóng bảo hiểm. Tháng lương tiêu chuẩn được tính bằng bảng tổng thu nhập trong thời gian đóng bảo hiểm (lương + thưởng, chưa trừ thuế) chia đều cho tổng số tháng đóng bảo hiểm (cách tính này áp dụng cho những người tham gia đóng bảo hiểm sau năm 2003).
Ví dụ: Bạn đi làm việc được 2 năm. Năm đầu tiên thu nhập của bạn được 300 vạn yên, năm thứ hai là 370 vạn yên.
Hệ số của bạn sẽ là 1.2 hoặc 1.3 tùy thuộc bạn đóng bảo hiểm trong giai đoạn nào.
Lương tiêu chuẩn của bạn sẽ là (300 + 370)/24 = 28 vạn yên
Suy ra bạn sẽ nhận được 1 khoản là: 1.2 x 28 = 33.6 vạn yên
Đi làm trên 3 năm sẽ có hệ số là 2.6
Chú ý: mức lương trung bình của thực tập sinh được tính bằng tổng thu nhập chưa trừ thuế, bảo hiểm và tiền thưởng chia đều cho tổng số tháng đóng bảo hiểm.
- Điều kiện để lãnh Nenkin
Không mang quốc tịch Nhật Bản
Không sống ở Nhật
Thời gian đóng bảo hiểm từ 6 tháng trở lên
Thời gian kể từ ngày bạn rời Nhật Bản không quá 2 năm
Việc hoàn tiền Nenkin được chia thành 2 lần thường được gọi là Nenkin lần 1 – Nenkin lần 2.
Thời gian nhận Nenkin lần 1 sẽ rơi vào khoảng 5- 6 tháng kể từ khi bạn hoàn tất hồ sơ gửi sang Nhật. Nenkin lần 2 thực chất là 20% tổng số tiền tiền còn lại mà bạn chưa nhận lần 1 bởi khi bạn Lấy tiền Nenkin lần 1, cơ quan thuế đã khấu trừ 20% trên tổng số tiền Nenkin và phần còn lại 80% được trả cho bạn ở lần 1.
Nhưng có điều khác với lần 1 là ở lần 2 này bạn sẽ không thể tự mình làm hồ sơ mà phải nhờ 1 người khác đại diện cho bạn làm hồ sơ xin lại và người đó phải đang sinh sống ở Nhật Bản.
Hy vọng với một số thông tin hữu ích ở trên sẽ giúp nhiều bạn lao động đang làm việc ở Nhật Bản hiểu rõ hơn về tiền Nenkin ( tiền lương hưu) trước khi kết thúc hợp đồng lao động về nước. Với những bạn nào chưa nắm rõ quy trình và không thông thạo tiếng Nhật thì nên thông qua các công ty dịch vụ để lấy lại khoản tiền này.
